Wstęp
Organizacja szkolnictwa łódzkiego rozpoczęła się w pierwszej połowie XIX wieku, chociaż ówczesne szkoły miały bardzo różniące się od dzisiejszego system nauczania, siatkę godzin lekcyjnych oraz sposób przyjęcia dzieci do szkoły. Szkoły elementarne (dzisiaj nazwalibyśmy je podstawowymi), gdzie uczono zaledwie pisać i czytać były marzeniem wielu dzieci i ich rodziców. Do łódzkich szkół początkowych uczęszczało zaledwie 10% dzieci w wieku szkolnym. Sytuacja ta była wynikiem polityki rządu rosyjskiego, tj. Łódź po rozbiorach znalazła się w granicach Królestwa Polskiego, stanowiącego zabór rosyjski.
W Łodzi pierwsza szkoła została otwarta w 1837 r. Przez wiele lat, do 1862 roku, w mieście funkcjonowało 3 szkoły. Klęska Rosji w wojnie krymskiej i wstąpienie na tron Aleksandra II spowodowało wprowadzenie polityki liberalnej na ziemiach polskich.
W 1862 r. przywrócono odrębny rząd dla Królestwa na czele którego stanął Aleksander Wielkopolski. Miało to wielkie znaczenie dla szkolnictwa, ponieważ za czasów krótkich rządów Wielkopolskiego udało się zreorganizować szkolnictwo na wszystkich szczeblach, m.in. zwiększając liczbę szkół elementarnych. Zmiany te dotknęły również szkolnictwo łódzkie, mianowicie otworzono w Łodzi sześć szkół elementarnych, które otrzymały kolejne numery – 4, 5, 6, 7, 8, 9. Szkoła nr 7 mieściła się przy ulicy Głównej 1279 (obecnie ul. Piłsudskiego).
|
|
Spis szkół początkowych miasta Łodzi (1897 r.) | Lista nauczycieli polskich szkół miejskich (1916/17 r.) |
Mianowanie kierownikiem szkoły nr 7 Andrzeja Kotynia (1924 r.) | Spis inwentarza szkoły powszechnej nr7 (sala klasy 1b) |
| |
Plan szkoły powszechnej nr 7 przy ul. Targowej | Protokół z czynności przyjęcia inwentarza 7-klasowej publicznej szkoły powszechnej nr 7 (1928 r.) |
Liczby uczniów ani nazwisk pierwszych nauczycieli tej szkoły na razie nie udało się ustalić w całości. Natomiast wiadomo, iż w roku szkolnym 1880-1881 do szkoły uczęszczało 73 chłopców i 36 dziewczynek, którzy byli podzieleni na III grupy (klasy). W latach następnych liczba uczniów stałe wzrastała: w 1884 – 99 uczniów, w 1886 r . – 147, w 1888 r. – 196, a pod koniec XIX wieku (w 1898r.) – 279 uczniów.
W szkole nr 7 najliczniejszą grupą były uczniowie wyznania ewangelickiego o czym świadczą statystyki sporządzone dla magistratu. W 1884 r. zanotowano, iż do szkoły uczęszcza 81 ewangelików (a więc głównie Niemców) i zaledwie 20 katolików. Cztery lata później w szkole uczyło się:
Tabela 1. Podział uczniów szkoły nr 4 w latach 1888 r. według narodowości i wyznania
Według narodowości | Według wyznania | ||||
| Rosjanie | Polacy | Niemcy | Prawosławni | Katolicy | Ewangelicy |
| 1 | 3 | 169 | 1 | 38 | 134 |
Źródło: Archiwum Państwowe w Łodzi, Łódzka Dyrekcja Szkolna, sygn. 2832
W trakcie kwerendy archiwalnej udało się ustalić niektóre nazwiska nauczycieli uczących w szkole nr 7 w latach 1888-1896:
1888 r. – Franciszka Zakszewska (robótki ręczne), Stanisław Musiatowicz (młodszy nauczyciel)
1889 r. – Marija Zawitajewa (robótki ręczne), Stanisław Musiatowicz (młodszy nauczyciel), Julia Weber (młodszy nauczyciel)
1890 r. – Julia Weber, Aleksandera Szelepina
1891 r. – Warwara Korsunskaja (robótki ręczne)
1892 r. – Bronisława Tananewicz (robótki ręczne)
1894 r. – Janina Łuczkowskaja (młodszy nauczyciel)
1895 r. – Julij Golc (młodszy nauczyciel), Feofil Wrzesiński (młodszy nauczyciel).
1896 r. – R.Bitner, Dolewski, J. Frajer, Golc
(Pensje nauczycieli szkół elementarnych były bardzo niskie, stąd wynikały częste rotacje na stanowiskach nauczycielskich)
Na początku XX wieku, w 1903 r. szkoła elementarna nr 7 już mieściła się przy ul. Głównej 30, co było powodowane tym, że szkoła od początku swojego istnienia funkcjonowała w wynajmowanych od osób prywatnych pomieszczeniach.